Dassen onder het spoor bij Molkwerum in Friesland

AANBOD

BESCHERMING

OVER ONS

ACTUEEL

OVERLAST

ADVIES

ADVIES


	Dassen onder het spoor bij Molkwerum in Friesland

Dassen mogelijk onder het spoor bij Molkwerum

Sinds dinsdag 14 maart is er nationale media-aandacht voor de problematiek met dassen onder het spoor bij Molkwerum. Aanleiding was het feit dat ProRail heeft geoordeeld dat het niet meer verantwoord was om treinen over het desbetreffende spoortraject te laten rijden.

Das&Boom werkt samen met ProRail aan een snelle oplossing voor dit probleem, waarbij zoveel mogelijk rekening gehouden wordt met de belangen van de das.

20-3-2023
Een geactualiseerde inschatting van de risico's voor de spoorveiligheid heeft ProRail maandag 13 maart doen besluiten het spoorverkeer onmiddellijk stil te leggen. Hoe dassenpijpen onder de grond precies lopen is erg lastig vast te stellen. De activiteit die is waargenomen nabij het spoor van ongeveer 15 dassenpijpen, waarvan een aantal dicht bij elkaar, was voor ProRail de reden de spoorveiligheid niet meer te kunnen garanderen. De deskundigheid van Das&Boom is ingeschakeld om te helpen dit probleem zo snel mogelijk op een beschaafde manier op te lossen, met inachtneming van de voorwaarden van de wettelijk beschermde status van de das en zijn leefgebied.

Vanuit de urgentie de trein van Stavoren zo snel mogelijk weer te kunnen laten rijden, kijkt Das&Boom in dit geval, naast wat er niet mag, vooral naar wat er wel kan om zo te komen tot een oplossing. Hierover wordt nog overlegd met de RVO, die in deze situatie (een landelijk probleem) een ontheffing moet verlenen voor de voorgestelde aanpak.

De grote lijn is zo snel mogelijk een functionele kunstburcht (met een gangenstelsel en dassenkamers) te realiseren en de dassen nabij en mogelijk onder het spoor zo snel mogelijk te laten verhuizen naar die alternatieve woonplek. Omdat er weinig tijd is zal dat, in dit bijzondere geval, anders gaan dan normaal; in alle andere gevallen moeten er veel meer voorzorgsmaatregelen genomen worden, maar hier kunnen we niet anders dan het maximaal haalbare uitvoeren dat gezien de urgentie en het maatschappelijk belang mogelijk is. Dat houdt in dat nadat de dassen zoveel mogelijk kans hebben gekregen zelfstandig te verhuizen naar de kunstburcht, de burcht daarna gecontroleerd wordt afgegraven om mogelijk achtergebleven (jonge) dassen te kunnen redden. Das&Boom, die jaarlijks maandenlang bezig is met het grootbrengen en terugplaatsen van verweesde dassen, is in deze situatie genoodzaakt een zeker risico te accepteren bij het weghalen van de jonge dassen.

Wat voorafging
In 2009 heeft Das&Boom voor het eerst dassen verhuisd voor ProRail en het talud ongeschikt gemaakt voor her-bewoning.
Das&Boom is al sinds 2018 bij betrokken bij de problematiek in Molkwerum.
Wij hebben destijds al aanbevelingen gedaan om de toen geconstateerde overlast dasvriendelijk aan te pakken.

Das&Boom heeft in 2019 landelijk alle beheerders van door mensen opgehoogde kunstwerken zoals de taluds van wegen, spoorbanen of dijken (Waterschappen, Rijkswaterstaat en ProRail) gewaarschuwd voor de risico's van graafactiviteit door de das en aanbevelingen gedaan dit beheersbaar te houden (zie brief).

ProRail is ook al jaren bezig beleid te ontwikkelen rond de problematiek rond o.a. dassen, maar de daarvoor benodigde procedures, ontheffingen en vrijstellingen vergen nogal wat tijd.
Sinds vorige jaar is Das&Boom daar weer actief bij betrokken,
nu om samen met het ecologisch bureau Altenburg&Wyminga een plan van aan pak te maken om de inmiddels toegenomen activiteiten van de das te kunnen sturen.
Die plannen zijn Afgerond.

De voorgestelde natuurvriendelijke oplossing is naast de meest beschaafde ook de meest effectieve methode om het probleem op te lossen. Dassen afschieten, zoals in sommige kringen wordt geadviseerd, is geen van beide. Dit heeft ook geen zin, want via langdurig terug te vinden geursporen zullen er op termijn nieuwe dassen in het gebied komen, die de opengevallen territoria opnieuw bezetten. Dassenpopulaties zijn van nature stabiel; opengevallen plekken worden weer opgevuld.

ProRail was akkoord met de plannen van Das&Boom om de das in zijn leefgebied te laten en middels een stevig raster tot aan het grondwater de dragende functie van het spoortalud te scheiden van de ecologische functies, die nodig zijn voor de das. Alle begroeiing direct naast het spoor wordt tot een strook van 3 meter verwijderd en regelmatig gemaaid. Het raster aan weerszijden van het spoor maakt die zone voor de das onbereikbaar. De das kan het spoor daarna passeren via aan te leggen faunatunnels. Mocht er toch nieuwe graafactiviteit ontstaan in de zone, dan kan dat door ProRail met een speciale ontheffing meteen ontmoedigd worden, omdat het traject regelmatig wordt gemonitord. In de zone achter het raster kan de das blijven en blijft de begroeiing staan.

Op twee locaties bestond het risico dat bestaande graafactiviteit het spoor al te dicht genaderd was. Die plek zou worden ontmanteld, nadat de dassen vertrokken zouden zijn naar een aan te leggen kunstburcht vlakbij. Daarvoor was een zogenaamd ontmoedigingstraject ontwikkeld.

Principe scheiden dassen en spoor, afbeelding Das&Boom

Dat gedeelte van de aanpak is door nu door de recente ontwikkelingen in een stroomversnelling gekomen. Dat betekent dat de dassen nu veel sneller moeten worden verplaatst, waarbij de dieren helaas doch onvermijdelijk meer overlast zullen ondervinden.

Meer over kunstburchten en dassenverhuizingen

Lees ook het artikel dat dagblad Trouw schreef over de situatie: Dassen leggen het spoor plat in Friesland. Nu moeten ze verhuizen

VERVOLG: